Net zoals hiërarchie belangrijker is dan geboortedatum, staat familie boven individu. Zelfontplooiing doet niet ter zake als het familiehoofd voor je beslist. Uiteraard speelt het individu een rol, want niet iedereen integreert dit op dezelfde manier. Sommigen slagen erin een onafhankelijker leven te leiden en dat heeft niet altijd te maken met gender.
N’Tatou treedt een nieuwe wereld in. Op 27-jarige leeftijd ervaart ze het contrast tussen de beschermende cocon waarin ze opgroeide en een engagement buitenshuis. Ik begrijp haar grenzeloze trouw aan de familie die haar sinds heel jong voeding en onderdak verleent. Ze woont er samen met meer dan tien zussen en nichten. Zonder verdere activiteiten dan af en toe wat kokkerellen en het terras aanvegen, is het een vruchtbare grond voor spanningen en roddels. N’Tatou’s tijd is aangebroken om een kijkje achter de muur te nemen.
Wat ze daar tegenkomt is een loyaliteitsdilemma. De vader van een tante overlijdt en enkele dagen later krijgt ze ’s ochtends telefoon dat diezelfde dag de begrafenis plaatsvindt. Ze kleedt zich om, vindt nog net een paar seconden om me op de hoogte te brengen en weg is ze, mij met al haar taken achterlatend. En een frustrerend ongeloof.
In N’Tatou’s hoofd heerst het idee dat ze alles in haar leven te danken heeft aan tonton en tanti. Voeg daarbij de dictatoriale trekken van tonton en de bezoedelende achterklap en N’Tatou’s afhankelijkheid is verklaard. Een afhankelijkheid waartegen het engagement naar mij toe nog in geen geval kan opwegen.
Wanneer de gemoederen bedaren, komt er ruimte voor communicatie.
“Ik begrijp je, N’Tatou, maar dit is voor mij niet werkbaar!”
Ik apprecieer haar aanwezigheid in huis, dat is geen evidentie. Maar een samenwerkingsakkoord is dan weer heilig voor mij. Ik werkte in professioneel verband al met tientallen Afrikanen, geen enkele zonder grote familie achter zich. Het kan. Maar kan of wil N’Tatou het? Roddels en familiale druk zullen blijven bestaan. Welke keuzes maakt een jonge vrouw dan? Ze kreeg en nam bedenktijd.
TIP 5
Respect is heilig, maar je eigen grenzen zijn dat ook.
Eén reactie op “De Afrikaanse familie – tussen warm en wurg.”
Wauw, nogal wat wijsheid, zo vlot literair geschreven, na een tijdje stof genoeg voor een prachtig boek.